Antykoncepcja hormonalna u kobiet jest swego rodzaju kontrolą płodności. Odbywa się ona za sprawą dostarczania do organizmu odpowiednich dawek hormonów produkowanych w organizmie kobiety. Preparaty te zawierają w swoim składzie pochodne gestagenów oraz etynyloestradiolu, które wpływają na zahamowanie owulacji. Tym samym zapobiegają one zapłodnieniu. Wśród antykoncepcji hormonalnej znajdują się nie tylko tabletki antykoncepcyjne, którym poświęcimy więcej czasu w dzisiejszym artykule, ale również plastry, implanty podskórne, wkładki domaciczne, krążki dopochwowe czy zastrzyki.
Czy tabletki antykoncepcyjne to skuteczna metoda zabezpieczenia?
Tabletki antykoncepcyjne są środkiem cieszącym się dużą popularnością w dzisiejszych czasach i tak naprawdę jedną ze skuteczniejszych opcji zabezpieczania przed niechcianą ciążą. Przyjmuje się, że skuteczność najpopularniejszych na rynku dwuskładnikowych tabletek określona przez skalę Pearla wynosi 0,001 i w porównaniu do ryzyka zajścia w ciążę przy stosowaniu prezerwatyw jest znikome, ponieważ w tym wypadku skuteczność wynosi aż 3,0. Ich przyjmowanie nie nastręcza kłopotów. Nie wymaga ono od kobiety codziennej dokładnej obserwacji swojego organizmu, jak to ma miejsce w sytuacji naturalnych zabezpieczeń. Pierwsze tabletki dostępne na rynku zdecydowanie różniły się od obecnych. Posiadały w swoim składzie dużo większe dawki hormonów. To automatycznie przekładało się na ich złą tolerancję przez kobiety, a także powodowało więcej działań niepożądanych. W tym artykule postaramy się przybliżyć Ci najważniejsze wiadomości związane z tym rodzajem antykoncepcji hormonalnej, mając nadzieję, że staną się one, chociaż niewielkim źródłem wiedzy na ten temat.
Antykoncepcja hormonalna: rodzaje tabletek antykoncepcyjnych
Wśród dostępnych na naszym rynku tabletek antykoncepcyjnych odnaleźć można tabletki jedno- i dwuskładnikowe.
Te pierwsze zwane również minipigułkami zawierają w swoim składzie jeden hormon – progestagen. Są to pigułki najnowszej generacji, które są łagodniejsze w działaniu niż propozycja dwuskładnikowa. To automatycznie przekłada się na węższą listę skutków ubocznych, jakie mogą wystąpić po ich zażyciu. Jedno opakowanie tego rodzaju antykoncepcji hormonalnej zawiera 28 tabletek, które powinno stosować się codziennie, bez przerwy, o tej samej porze. Pigułki te powodują zwiększenie lepkości śluzu, a co za tym idzie, utrudniają przemieszczanie się plemników oraz hamują owulację. Jednak preparat ten posiada również wadę – może wywoływać bowiem nieregularne krwawienia, które mogą czasem całkowicie zaniknąć.
Ta propozycja jest idealnym rozwiązaniem przede wszystkim dla kobiet karmiących piersią, ze względu na brak w swoim składzie estrogenu, który hamuje laktację. Jednak nie tylko dla nich. Pigułki antykoncepcyjne jednoskładnikowe sprawdzą się również świetnie w przypadku kobiet przed 25 rokiem życia, a także jeśli chodzi o nastolatki. Ponadto stanowią dobrą alternatywę dla kobiet, które źle tolerują wersję dwuskładnikową – ze względu na zawartość w nich wysokich dawek hormonów. Kwota, jaką trzeba zapłacić za jedno opakowanie tych minipigułek wacha się od ok. 20 do 30 zł w zależności od firmy.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe
Tabletki dwuskładnikowe, jak sama nazwa sugeruje, posiadają w swoim składzie dwa hormony: estrogen oraz progestagen ( syntetyczny progesteron). Są one najczęściej stosowanym rozwiązaniem u kobiet. Ten rodzaj antykoncepcji zahamowuje dojrzewanie pęcherzyków Graafa, jak również hamuje owulację. Dodatkowo zmienia właściwości błony śluzowej macicy, utrudniając zagnieżdżenie się zarodka, zwiększając przy tym lepkość śluzu, co utrudnia przemieszczanie się plemników. Pojedyncze opakowanie tego typu pigułek zawiera 21 sztuk preparatu, który stosuje się w schemacie 21+7. Oznacza to, że przyjmuje się go przez 3 tygodnie bez przerwy o tej samej porze, a po skończeniu opakowania robi się tydzień przerwy, w którym powinno wystąpić krwawienie menstruacyjne. Istnieje również dwuskładnikowa antykoncepcja hormonalna, którą stosuje się w schemacie 24+4, ( opakowanie wówczas zawiera 24 sztuki pigułek). Oznacza to, że przez 24 dni kobieta przyjmuje tabletkę aktywną z hormonami, a przez pozostałe 4 dni przyjmuje tabletkę nieaktywną bez hormonów, tzw. placebo.
W tym przypadku należy również pamiętać, że ważne jest, aby tabletki te były zażywane codziennie o tej samej porze. To właśnie od regularności stosowania zależy ich skuteczność. Ceny dostępnych na naszym rynku dwuskładnikowych pigułek antykoncepcyjnych mieszczą się w przedziale od ok. 10 zł do nawet 40 zł za opakowanie. Jeśli potrzebujesz recepty na ten antykoncepcję hormonalną to zapraszamy do umówienia się na e-poradę w naszym Internetowym Centrum Medycznym, gdzie szybko i łatwo otrzymasz receptę na potrzebny lek.
Tabletki dwuskładnikowe dzielą się dodatkowo na trzy rodzaje:
- pigułki antykoncepcyjne dwuskładnikowe jednofazowe – wszystkie 21 tabletek w blistrze lub 24 sztuk występują w tym samym kolorze i są z tym samym składem; jednocześnie zawierają najmniejszą dawkę hormonów w porównaniu do dwóch pozostałych wersji, a tym samym są najbardziej uniwersalne;
- pigułki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dwufazowe – każda z tabletek posiada taka samą dawkę estrogenu. Natomiast ma różną zawartość progestagenu, co stanowi doskonałe odzwierciedlenie naturalnego cyklu rozrodczego kobiety. Tabletki występują w dwóch kolorach. Pierwsze 11 sztuk jest różowe i zażywa się je w pierwszej fazie cyklu. Kolejne 10 – w białym kolorze i przyjmuje się je w drugiej fazie cyklu;
- pigułki antykoncepcyjne dwuskładnikowe trójfazowe – jest to najrzadziej przepisywana opcja. Każda z pigułek ma różną zawartość progestagenu oraz czasami estrogenu. Najczęściej spotykane kombinacje kolorystyczne to: 6 tabletek jasnobrązowych, 5 – białych oraz 1 – ciemnożółtych;
Skutki uboczne związane z przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej w postaci tabletek
Do najczęściej występujących działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych należą:
- nudności i wymioty;
- krwawienia i plamienia;
- bóle głowy;
- zwiększone łaknienie, co przekłada się na zwiększenie masy ciała;
Ponadto może również wystąpić:
- trądzik;
- łojotok;
- nadmierne owłosienie;
- teleangiektazje;
- oraz brunatne przebarwienia, które uzależnione są od substancji czynnej danego preparatu.
Kobiety, które przyjmują antykoncepcję hormonalną w postaci tabletek, muszą mieć świadomość, że zwiększa się u nich ryzyko zakrzepicy żył głębokich. Jednak jest to stosunkowo rzadkie działanie niepożądane. Według badań z 2011 r. na 100 tys. kobiet w wieku 15-44 lat ryzyko wystąpienia zakrzepicy zwiększa się jedynie o 3-8% w zależności od składników danego preparatu.
Ponadto według najnowszych badań długotrwałe stosowanie tabletek antykoncepcyjnych zwiększa nieznacznie ryzyko raka piersi. 1 nowy przypadek na 8000 kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję hormonalną, a jednocześnie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na raka jajnika oraz raka jelita grubego.
Antykoncepcja hormonalna a ciąża
W dzisiejszych czasach jeszcze nadal można spotkać się z różnymi wersjami dotyczącymi problemu tabletek antykoncepcyjnych a ciąży. Tymczasem wiele badań przeprowadzonych przez lekarzy i naukowców jednoznacznie wskazują, że nie ma zależności pomiędzy tymi dwoma sytuacjami. Nieświadome stosowanie tego rodzaju tabletek w ciąży, nie powinno wpływać na zagnieżdżenie się zarodka czy na późniejszy rozwój płodu.
Czy to będzie hit? – Tabletki antykoncepcyjne dla mężczyzn
Ten rodzaj doustnej antykoncepcji skierowanej do mężczyzn dalej jest w fazie testów, choć już na zaawansowanym poziomie. Jednak nadal nie jest on dostępny jeszcze na naszym rynku. Propozycja ta ma hamować produkcję plemników w jądrach za sprawą zawartości progestagenu i testosteronu. Pierwsze badania wykazały dużą skuteczność trwającą przez ok. 70 dni, dlatego z niecierpliwością czekamy na końcowe wyniki badań, by mieć tym samym alternatywny sposób zabezpieczania się.
